Furuğ Ferruhzad kimdir? konusunda çeşitli bilgiler vereceğimi bu yazımızda sizler de İranlı bir şair olan Furuğ Ferruhzad hakkında detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz. İranlı şair Furuğ Ferruhzad, oyuncu, yönetmen, yazar ve ressam olarak karşımıza çıkar. Kendisi 20. YY’da İran’da yetişmiş olan dönemin en önemli şairlerinden biridir.
Furuğ Ferruhzad Hayatı
Furuğ Ferruhzad, 5 Ocak 1935 yılında Tahran’da dünyaya gelmiş ve orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur. Ferruhzad, İran’ın 20. YY içerisinde yetiştirdiği önemli şairlerden biridir. Babasının adı Albay Muhammed Ferruhzad ve annesinin adı ise Turan Veziriteber olarak karşımıza çıkar. Yedi çocuktan üçüncüsü olan Ferruhzad, ilkokulu 9. sınıfa kadar devam ettirmiş ve ardından 15 yaşında ortaokuldan meun olmuştur. 3 yıl kadar lise eğitimi almasına rağmen lise diplomasını alamamıştır. Burada Kamalolmalk Teknik Okulu’na geçmiş ve kısa sürede resim ve kostüm çalışmalarına başlayarak hayatında yeni bir döneme girmiştir. Aynı zamanda şiir yazan İranlı şair, 16 yaşına geldiği dönemlerde eski ustalara ait geleneklerde çeşitli gazeller bestelemiştir.
Hayatında bazı dönüm noktaları olan Furuğ Ferruhzad, 1951 yılında hayatını farklı bir yöne kaydıran eleştirmen ve karikatürist Parviz Shapour ile dünya evine girmiştir. Bu evlilikten hemen bir yıl sonra oğlu Kayma dünyaya gelmiştir. Furuğ Ferruhzad, hem cesur hem de çekici bir kadındır. Eşinin isteği üzerine Ahwaz taşınmışlar ve burada ilk olarak dar kıyafetler giyen ilk kadın olma özelliğini taşır. Ferruhzad, Ahwaz’da kocası ile birlikte uzun süre kalamamış ve bu evlilik 1954 yılında boşanma ile sonuçlanmıştır. Oğlunun velayeti ise velayeti ise eşi Parviz Shapour’a verilmiştir. Çünkü İran’daki kanunlara boşanma sonucunda çocukların velayeti kadınlara verilmemekteydi. Tabi bu durum İranlı şairde büyük yaralar açar ve yıllarca oğlunun hasreti ile yaşar.
1952 yılına gelindiğinde Ferruhzad, ilk koleksiyonu olarak bilinen “Esîr” adlı eserini yayımlamıştır. Bunun ardından ise Temmuz 1956’da Avrupa’yı ilk defa ziyarete çıkmış ve dokuz aylık bu ziyaretin ardından Duvar adlı eserini içindeki tam olarak 25 şarkı sözü ile kocasına ithaf ederek herkese duyurmuştur.
Furuğ Ferruhzad 1958 yılında ise üçüncü koleksiyonu İsyan ile sevenleri karşısına çıkmıştır. Bu dönemlerde çok ünlü olmayan şairin kaderi, görüntü yönetmenliği yapan İbrahim Gülistan’la tanışması ile değişti. Bu tanışma sonrasında Ferruhzad, Gülistan’ın çok yakın bir ortağı olmuştur. Tabi aynı zamanda Gülistan’ın asistanı olarak da görüntü yönetmenliği yapmaya başlamıştır. Aralarındaki bu yakınlık Gülistan ile Ferruhzad arasında bir ilişki olduğu dedikodularının ortaya çıkmasına neden oldu ve Bu durum Ferruhzad ölünceye kadar devam etti.
1962 yılında “The House Is Black” adlı bir Leper Kolonisi hakkında belgesel filmi yapmıştır. Yapılan belgesel filmi uluslararası alanda oldukça ilgi görmüş ve birçok ödüle layık görülmüştür. Filmin konusu ise tam olarak İran’da bulunan cüzzam hastaları ve onlarla ilgili sorunlardır.
1963 yılında UNESCO tarafından Furuğ Ferruhzad’la ilgili tam 30 dakikalık bir film yapılmıştır. Bunun yanında Bernardo Bertolucci, onunla röportaj yapmak için İran’a gelmiş ve sonrasında İranlı şairin hayatı ile ilgili 15 dakikalık bir film yapma kararı almıştır.
İranlı şair 1964’te dördüncü şiir koleksiyonunda, Tovallodi Digar adındaki ünlü bir şairin altı yıl süresince bestelemiş olduğu 35 farklı şirine yer vermiştir. 1965 yılında ise Füruğ Ferruhzad beşinci koleksiyonunu hazırlamaya koyulmuş ve bu koleksiyonun adı “Soğuk Sezonun Başlangıcına İnelim” olmuştur. Ancak bu koleksiyon ölümünün ardından yayınlanmıştır.
Furuğ Ferruhzad’ın ölümü ise 14 Şubat 1967 Pazartesi günü gerçekleşmiştir. Bugün annesini ziyaret eden İranlı şair, öğle yemeğinin ardından biraz sohbet ettikten sonra geri dönüş yoluna girmiş ve Darüşşal Marvdosht ve Logumanoddowleh sokaklarının kesişimi olan bölgede cip istasyonu vagonunun yaklaştığı sırada yoluna çıkan bir aracın önüne geçmek için hareket ettiği sırada savrulmuştur. Bu savrulma ile bir duvara çarpmış ve kafasında ciddi bir yaralanma meydana gelmiştir. Ancak kazadan sonra kurtarılamamış ve 32 yaşında hayata veda etmiştir.
Furuğ Ferruhzad Eserleri
Furuğ Ferruhzad, her ne kadar son koleksiyonu ölümünden sonra yayınlanış olsa da beş farklı koleksiyona sahip bir İranlı şairdir. Kendisine kadın şair denmesinden hoşlanmayan Furuğ, bu yüzden “şair kelimesi yetmiyor mu” gibi çıkışlarda bulunduğu eserlere sahiptir. Şairin eserleri ya da diğer adıyla koleksiyonları şu şekildedir;
- Tutsak (Esir) (1952)
- Duvar (1957)
- İsyan (1959)
- Yeniden Doğuş (1964)
- İnanalım Soğuk Mevsimin Başlangıcına
Furuğ Ferruhzad Almış Olduğu Ödüller Nelerdir?
Şairliği ve oyunculuğu kadar görüntü yönetmeni olarak adından söz ettiren Ferruhzad, yönetmen olarak yaptığı filmler ile çeşitli dallarda ödül almayı başarmıştır. Dönemin önemli konularına değinen Furuğ, bu çabası ile İtalya ve Almanya gibi önemli ülkelerden bazı ödüller almıştır. Furuğ Ferruhzad’ın hayatı boyunca almış olduğu ödüller aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- 1962 yılında yapmış olduğu belgesel filmi ile İtalya Belgesel Filmler Festivali’nde birincilik ödülüne layık görülmüştür.
- 1963 yılında da “Kara Ev” adlı filmi ile Almanya’daki Oberhausen Film Festivali’nde dalındaki en iyi film ödülünü almıştır.
Furuğ Ferruhzad Şiirleri
Furuğ Ferruhzad, iyi bir yönetmen ve oyuncu olduğu kadar çok iyi de bir yazar olarak tanınmıştır. Özellikle bazı şiirleri ile pek çok farklı kemsin ilgisini çekmiş ve yıllarda dillerden düşmeyecek şiirlere imzasını atmıştır. İranlı şairin öne çıkan şiirlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkün olur;
- Günah
- Gecenin Devi
- Hangi El İle
- Duvar
- Sonraları
- Gecenin Soğuk Caddelerinde
- İnanalım Soğuk Mevsimin Başlangıcına
- İsyan
- Cuma
- Akbaba
- Yeryüzü Ayetleri
- Yeşil Düş
- Kızıl Gül
- Pencere
- Rüzgâr Bizi Götürecek
Furuğ Ferruhzad Sözleri
Şiirleri kadar sözleriyle de ünlü olan Furuğ Ferruhzad, olaylara farklı bakış açısı ve oğlunun hasreti ile dikkat çekici sözler etmiştir. Bu önemli şairin kulaklara bir küpe olması niteliğindeki sözleri aşağıdaki gizi karşımıza çıkar;
- Her gece gönlümün masalını okuyorsun
ertesi gün beni bir masal gibi unutuyorsun - İnsanı sessiz kalmaya zorlayan acı onu bağırmaya zorlayan acısından çok daha ağırdır.
- Kendi varlığımın sesi olayım dedim
yazık ki kadındım. - Hangi yaşta ölürsek ölelim, tamamlanmamış cümlelerimiz olacak…
- ”Bedava bağışladığım gönül hariç, ona verdiğim her şeyi helal ettim.”
- Ellerimi bahçeye dikiyorum, yeşereceğim, biliyorum…
- Senden sana sığınmak istiyorum
- Sen dinlerdin ben söyleyecek başka söz bulamadığımda
- Ve artık kabul etmez oldu toprak ölülerini…
- Meğer bir düşün hayaliymiş aradığım.
- Neden kadın şair? Neden şair sözcüğü yetmiyor?
Furuğ Ferruhzad Kitapları
Furuğ Ferruhzad, hayatı boyunca yazdığı birden fazla kitap ile de öne çıkan bir şairdir. Pek çok önemli eserin yanında kitaplarının da çok fazla ilgi gördüğünü söylemek yanlış olmaz. Günümüzde dahi hala ilgi gören ve okurlar tarafından satın alınarak kitap koleksiyonlarının bir parçası yapılan İranlı şairin kitapları aşağıdaki gibidir;
- Yeryüzü Ayetleri
- Yaralarım Aşktandır
- İnanalım Soğuk Mevsimin Başlangıcına
- Gitmekti Benim Payıma Düşen
- Bir Başka Doğuş
- Kederli İpek
- Sonsuz Gün Batımında
- Aşk Şiirleri
- Rüzgâr Bizi Götürecek
- Dünya Sevmek İçin Çok Küçük
- Ses, Ses, Yalnız Ses
- Hemû Berhem
- Kuş Ölümlüdür Sen Uçmayı Hatırla
- Önce Ben Öleceğim