Güneş sistemi dünyamızın da dahi olduğu sekiz gezegen, cüce gezegenler ve sayısız asteroid, kuyruklu yıldızı da içerisinde bulunduran bölgenin tümüne verilen addır. Sistem adını sistemde bütün cisimleri kütlesel çekimle kendisine bağlayan güneşten almaktadır. Güneşe en yakın gezegen ise Merkür gezegenidir.
Güneş, güneş sistemini oluşturan toplam kütlenin % 99,8’lik bölümünü kaplayan en büyük nesnedir. Bu sebeple sistemde yer alan tüm gezegenler güneşin kütlesel çekimi etkisi altında bulunmaktadır. Bu etki sebebiyle etrafında farklı uzaklıklarda çizgisel bir düzlemde yer alan birçok cisim Güneşin yörüngesinde döner.
Güneş Sistemi Nasıl Oluşmuştur?
Güneş sistemi gökbilimciler tarafından yapılan araştırmalara göre Güneş, Güneş nebulası olarak bilinen dev bir toz ve gaz bulutundan oluşmuştur. Güneş sisteminin oluşumu sırasında, nebulanın yerçekimi nedeniyle çöktüğü ve ardından bir disk formuna dönüştüğü varsayılıyor. Sonraki aşamada ise çökme nedeniyle oluşan gaz ve toz bulutunun, diskin merkezinde toplanmasıyla güneşin oluştuğu yönünde bir tez öne sürülüyor. Oluşum sırasında disk içerisinde kalarak güneşin kütlesel çekimine kapılan diğer maddelerin ise, gezegen, asteroid ve uyduları oluşturduğu varsayılıyor.
Güneş sistemi oluşumunda gezegenlerin karasal veya gaz olarak ayrılmaları konusundaki teori ise, karasal gezegenlerin hidrojen, helyum gibi hafif elementlerin güçlü güneş rüzgârlarının etkisiyle dış bölgelere sürüklenmesi ve bunun da karasal gezegenlerin oluşumuna katkı sağladığı yönünde.
Güneş Sistemi Hangi Gökadanın İçinde Bulunmaktadır?
Güneş sistemi, evrende bulunan milyarlarca gökadadan biri olan samanyolu galaksisinde yer almaktadır. Galaksinin şekli, merkezdeki çubuk şeklindeki yıldız yoğunluğunun iki ucundan logaritmik spiral biçiminde uzayan iki ana koldan ve yardımcı kollardan almaktadır. 2005 yılında Spitzer Uzay Teleskopuyla yapılan gözlemler bu savı doğrular niteliktedir.
Güneş Sistemi Nedir?
Güneş sistemi bulunduğu bölgeden 15 milyar km uzaklıkta yer alan Heliosfer katmanına kadar uzayan bir küresel yapı içerisinde bulunan ve içerisinde birçok farklı yapıda cismi kütlesel çekimle bünyesinde toplayan bir sistemdir. Güneş siteminin ilk bölümünü,
- Merkür,
- Venüs
- Dünya
- Mars gezegenleri oluşturmaktadır.
Karasal gezegenler olarak adlandırılan bu gurubun ilerisinde ise, içerisinde milyarlarca asteroidin yer aldığı asteroid kuşağı bulunmaktadır. Asteroid kuşağı, güneşin ilk bölümüyle ikinci bölümünde yer alan gezegenleri ayıran bir ayraç görevi üstlenir. Asteroid kuşağından sonraki gezegenler karasal gezegenlere oranla daha büyük kitlelerden ve gazdan oluşmuştur. Bu sebeple gaz devleri olarak adlandırılırlar.
- Jüpiter
- Uranüs
- Satürn
- Neptün gaz devi olarak adlandırılan gezegenlerdir.
En küçük gaz devi Neptün olmakla birlikte, Neptün’ün kütle ağırlığı, tüm karasal gezegenler, uydular, asteroidler ve kuyruklu yıldızların toplam ağırlığından çok daha fazladır.
Güneş Maketi Nasıl Yapılır?
Güneş sistemi yapılan araştırmalara göre 4,6 milyar yıl önce oluşmuş bir yapıdır. Bu yapıyı bir maket üzerinde bir araya toplayarak güneş sistemi maketi yapmak için bazı malzemelere ihtiyaç vardır.
- Siyah akrilik boya,
- Beyaz renkli poska kalem
- Büyük bir ayakkabı kutusu
- Farklı boyutlara sahip toplar ( köpük)
- Kırmızı, mavi, yeşil, gümüş, altın sarısı ve turuncu boya
- Köpük bir blok
- Altın renginde bir sahife
- Tutkal
- Misine ve ip
- Bant
- Silikon tabancası
- Siyah renkli kâğıt
- Fimo hamuru
İlk yapmanız gereken, ayakkabı kutusunun içini ve dışını siyaha boyamaktır. Boya kuruduktan sonra beyaz boya kalemi ile siyaha boyadığınız kutunun üzerine noktalar koymalısınız.
Büyük gezegenleri yapmak için, farklı ebatlardaki topların büyüklerini şişe geçirerek farklı renklerde boyayın. Örneğin güneşi sarıya, dünyayı maviye boyayın. Boyanan topları köpükten bloğa takarak kurumaya bırakın.
Satürn gezegenini yapmak için, Satürn için ayırdığınız topun çapına eşit bir halka yapmak için altın rengi kâğıdı bir su bardağı ile çizin. Çizgilerden kestiğiniz halkayı topun ortasına gelecek şekilde topa geçirin ve yapıştırarak sabitleyin.
Küçük gezegenleri oluşturmak için fimo hamurlarına yuvarlak şekil vererek, her bir hamur topunun tam ortasından delik açın. Hamurları pişirme talimatlarına uygun olarak pişirip soğumaya bırakın.
İğne kullanarak ortadan deldiğiniz gezegenlerden ip geçirerek alt kısımlarını düşmemeleri için silikon tabancası yardımıyla yapıştırın.
Önceden siyaha boyadığınız ayakkabı kutusunda delikler açarak gezegenleri buralardan sallandırın. İp artması halinde artan ipleri bir bant yardımıyla sabitleyerek üzerlerini siyah kâğıt ile kapatın. Böylece kısa bir süre içerisinde güneş sistemi modeli elde etmiş olacaksınız.
